Q-koorts Coxiella burnetii

Wat betekent de uitslag van Q-koorts Coxiella burnetii?

Coxiella burnetii is de verwekker van Q-koorts. Q-koorts wordt via (in)direct contact met uitscheidingsproducten van besmette dieren overgedragen. Een infectie met Q-koorts verloopt vaak zonder ziekteverschijnselen. Daarnaast kan een infectie met Coxiella burnetii een griepachtig beeld, longontsteking, hepatitis en in zeldzame gevallen ernstige infecties veroorzaken. Complicaties bestaan uit het ontwikkelen van chronische Q-koorts (o.a. ontsteking van hartkleppen en vasculaire infecties).

In principe zijn er twee antigene fases.  Bij infectie van de gastheercel treedt een verandering op van fase I-antigeen naar fase II-antigeen. Fase I is besmettelijker, wordt moeilijker in de cel opgenomen en overleeft langer. In de Fase II-antigeen stijgen de IgM-fase II-antistoffen eerder dan de fase I-antistoffen.. De IgM-antistoffen komen als eerst op. Fase II-antistoffen kunnen langer dan een jaar te zien blijven. Bij een chronische infectie staan fase I-antistoffen op de voorgrond met een hogere waarde dan die van de fase II-antistoffen.

De uitslag is goed als:

• C. burnetii (Ph-1) IgG* negatief is
        Voor het aantonen van een doorgemaakte infectie, IgG komt pas na de eerste besmetting op.
• C. burnetii (Ph-1) IgA* is negatief 
• C. burnetii (Ph-2) IgG*  
       - Kleiner dan 20 is negatief  
       - De uitslag is dubieus als deze tussen de  20 en de 30 ligt
       - De uitslag is positief  als deze hoger dan 30 is 
• C. burnetii (Ph-2) IgM* negatief is
       Vroegtijdig antilichaam, dat normaal, zoals de meeste viraal geïnduceerde IgM-antilichamen, slechts een aantal maanden detecteerbaar blijft;
       Als de uitslag positief is is dit een teken van een recente of actuele infectie.

Hoe ontstaat de besmetting?
De belangrijkste bron van infectie zijn runderen, schapen en geiten. Ook huisdieren (hond en kat) en vogels kunnen een besmettingsbron vormen.
Meestal vertonen de dieren zelf geen verschijnselen, wel kunnen ze aborteren. De bacterie wordt vervolgens uitgescheiden in het abortusmateriaal (afgestoten vrucht, vruchtvliezen en vruchtwater),in melk, speeksel, traanvocht en mest. De bacteriën kunnen goed buiten het dier overleven, waardoor dierlijke producten langdurig een bron van besmetting kunnen blijven.
Besmetting vindt voornamelijk plaats via de luchtwegen door inademen van besmet stof, dat afkomstig is van stallen, weilanden, ruwe wol, huiden, kleding etc. Teken kunnen voor overdracht van dier op dier zorgen, en soms voor overdracht op de mens. Besmetting direct van mens op mens komt
niet voor.
Daarnaast is besmetting mogelijk door consumptie van besmette rauwe melk(-producten) of onvoldoende verhit vlees.
Er zijn ook gevallen beschreven waarbij moeders pasgeboren kinderen infecteerden via de placenta en/of de moedermelk.

Klachten
In meer dan 50% van de gevallen verloopt de ziekte zonder duidelijke symptomen of klachten.
Meestal beginnen de klachten 2 tot 3 weken na besmetting.

Mogelijke klachten zijn:

• Koorts (39-40°)
• hevige hoofdpijn (frontaal of retroorbitaal).
• nekstijfheid
• Algemene malaise, misselijkheid en/of braken
• moeheid
• spierpijn
• lage hartslag
• verminderde eetlust, wat soms leidt tot een acuut gewichtsverlies (vooral indien de ziekte langer dan 2 weken duurt).
• Soms gaat de ziekte gepaard met een longontsteking , gekenmerkt door een droge hoest en pijn in de borst.
• Een andere mogelijke complicatie is een lichte vorm van leverontsteking (hepatitis). 

Bij ongeveer 5% van de geïnfecteerde patiënten, voornamelijk mensen met vaatafwijkingen, immunodeficiënties of zwangeren, ontwikkelt Q-koorts
tot een chronische ziekte die zich vaak presenteert als endocarditis (ontsteking van de hartwand). Symptomen hiervan kunnen tot 10 jaar duren.
In Nederland dienden 40% van de bekende gevallen in het ziekenhuis te worden opgenomen.

Q-koorts is vrij zeldzaam. In Nederland schat men het aantal besmettingen bij de mens op een 20-tal per jaar. Wellicht is dit een onderschatting omdat
de ziekte vaak zonder symptomen verloopt.

Behandeling
De meeste patiënten herstellen volledig na enkele weken tot maanden zonder behandeling.
Antibiotica zullen de duur van de ziekte echter verkorten. Doxycycline is de voorkeursbehandeling bij een acute Q-koorts. De behandeling is het meest effectief wanneer ze de eerste 3 dagen van de ziekte wordt begonnen. 

Beschikbare consulten:
-Telefonisch consult HelloDoc